Ohiko galderak
• Lanbiderekin lankidetzan aritzea, eta informazio zehatza eta egiazkoa ematea erantzukizunpeko adierazpenetan eta baldintzak egiaztatzeko, eta prestazioa mantentzeko eta eguneratzeko lanetan.
• Lanbidek eskatutako prestazioa kudeatzeko eta kontrolatzeko dokumentazio garrantzitsua aurkeztea eta jakinarazpenak eta komunikazioak jasoko direla bermatzea.
• Egoeraren eta beharren hasierako balorazioan eta, hala badagokio, gizarte- eta lan-diagnostikoan laguntzea, eta ezartzen diren preskripzio teknikoekin arreta-planak sinatzea.
• Gizarteratzeko Programa Integratua eta Pertsonala egiten laguntzea eta hura sinatzea, eta bertan jasotako konpromisoak eta betebeharrak betetzea.
• Enplegurako edo enpleguaren aurreko zerbitzuetarako prest egotea, enplegu-eskatzaile gisa, enpleguaren aurreko zerbitzu gisa edo Lanbiden zerbitzuen eskatzaile gisa izena emanda egotea eta enplegagarritasuna hobetzeko estrategietan parte hartzea.
• Bidegabe jasotako zenbatekoen zenbatekoa itzultzea.
• Administrazioaren aurrean agertzea eta laguntza ematea, hala eskatzen zaionean, eta Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak egin ditzakeen kontrolak eta ikuskapenak egitea erraztea.
• Lanbideri jakinaraztea, hamabost egun naturaleko epean, baldintzak eta betebeharrak betetzeari eragin diezaioketen inguruabarrak, edo prestazioa jasotzeko eskubidea aldatzea, etetea edo azkentzea ekar dezaketen inguruabarrak, edo prestazioaren zenbatekoa eguneratzeko garrantzitsuak direnak.
• Lan-eskaintza bati uko ez egitea.
• Lan-jarduera borondatez ez uztea edo lanpostu batean borondatezko baja hartzea.
• Borondatezko eszedentzia edo lanaldi-murrizketa ez hartzea,
• Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak edo erakunde laguntzaile batek emandako enplegurako prestakuntza-ikastaro bat borondatez ez uztea, edo ikastaro horretara ez joatea edo Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak proposatutako enplegurako hautaketa-prozesu batean ez parte hartzea.
Betebeharrek prestazioaren titularrari zein onuradunei eragiten diete. Guztiek bete behar dituzte prestazioa ematean adierazten diren betebehar orokorrak, bai eta Gizarteratzeko Programa Integratuan eta Pertsonalean hartutako konpromisoak ere.
Prestazioaren titularrek eta lan egiteko adinean dauden bizikidetza-unitateko kideek lanerako prest egon behar dute. Horrek esan nahi du:
• Lanbiden enplegu-eskatzaile gisa izena emanda egotea etengabe, eta hark abian jartzen dituen enplegagarritasuna hobetzeko estrategietan parte hartzea.
• Lan-eskaintza bati uko ez egitea, lanpostu batean borondatezko baja ez hartzea, eta borondatezko eszedentzia edo lanaldi-murrizketa hartzea, justifikatutako arrazoirik ezean.
• Lanbideko prestakuntza-ikastaro bat borondatez ez uztea edo hautaketa-prozesu batera joateari edo parte hartzeari uko egitea.
Ez, salbuespenak daude:
• Erretiroko adina beteta duten pertsonak edo erretiroko, erabateko baliaezintasuneko, baliaezintasun handiko edo kotizazio gabeko baliaezintasuneko pentsioen titularrak.
• % 65eko edo gehiagoko desgaitasuna duten pertsonak, edo gutxienez II. mailako mendetasun-egoera aitortua dutenak.
• Ikasketa arautuak egiten ari diren pertsonak, baldin eta bateragarriak ez badira.
• Bazterkeria-egoera larrian dauden pertsonak, Lanbideren iritziz lan-merkatuan sartzeko egoeran ez daudenak.
Egoitza-baimenik gabeko atzerritarrek ez dute enplegu-eskatzaile gisa izena emanda egon behar, baina bai laneratzeko beste zerbitzu batzuen eskatzaile gisa (orientazioa, prestakuntza).
Ezin zaio enplegu bati uko egin, justifikatutako arrazoi hauetakoren batengatik izan ezik:
• Pertsonak adierazitako lehentasunekin bat ez datorrenean edo, bestela, azken urtean berak garatutako lanbidearekin, Lanbideren enplegurako orientazio-zerbitzuak proposatutako prestakuntzarekin edo haren gaitasun fisikoekin eta prestakuntza-gaitasunekin duen korrelazioarekin bat ez datorrenean.
• Garraio publikoaren ordutegia bateragarria ez denean prestazioaren titularraren edo onuradunaren etxetik lantokiarekin.
• Lantokiak erregelamendu bidez zehaztutako distantzia gainditzen duenean.
• Kontziliaziorik ez dagoenean, bizikidetza-unitatearen inguruabarrak kontuan hartuta, hamalau urtetik beherako pertsonak edo beren kargura desgaitasunen bat duten pertsonak edo beren kabuz moldatu ezin diren bigarren mailarainoko odol-ahaidetasuneko edo ezkontza-ahaidetasuneko senideak zaintzeko aukera emateko.
• Lanpostura joateko gutxieneko desplazamendu-denborak eguneko lanaldiaren % 25 gainditzen duela egiaztatzen denean.
• Garraio publikoko joan-etorrien kostua eskainitako hileko soldataren % 20tik gorakoa denean.
• Soldata egokia ez denean, eskainitako lanpostuaren baliokidea ez delako, aplikatzekoa den enpresa-hitzarmenaren edo sektoreko hitzarmenaren arabera.
Lanbideri jakinarazi behar dizkiot, gehienez ere hamabost egun naturaleko epean, baldintzak eta betebeharrak betetzeari eragiten dioten inguruabarrak, eta prestaziorako eskubidea aldatzea, etetea edo azkentzea eragin dezaketen edo prestazioaren zenbatekoa eguneratzeko garrantzitsuak diren aldaketa hauek:
• Bizikidetza-unitatearen osaerari eragiten dioten gertakariak (pertsona bat sartzea, adopzioa, heriotza).
• Bizikidetza-unitatearen ezaugarriei eragiten dieten gertakariak (mendekotasuna aitortzea, pentsioduna izatea...)
• Bizikidetza-unitatearen baliabideei (diru-sarrerak, ondarea) eragiten dieten gertakariak.
• Prestazioa onartzeko eskatutako baldintzaren bat (autonomia-erkidegotik irtetea) aldi baterako edo behin betiko galtzea ekar dezakeen beste edozein gertaera edo egoera.
• Titularraren edo edozein onuradunen bizilekuari buruzko aldaketa.
• Bizikidetza-unitateko kideren bat hiltzea.
• Titularra edo onuradun batzuk espetxe batean edo izaera sozial, sanitario edo soziosanitarioko egoitza-zerbitzu batean sartzea, funts publikoekin finantzatuta.
• Bizikidetza-unitatea uztea eta titularra edo onuradunetako bat etxetik ateratzea.
• Adopzioa, familia-harrera iraunkorra edo adopzio aurrekoa.
• Titularrarekin bigarren mailarainoko odol-ahaidetasuna edo ezkontza-ahaidetasuna duen edo ezkontza-lotura edo ezkontzaren antzeko lotura duen pertsona bat bizikidetza-unitatean sartzea.
• Zaintza motaren aldaketak (partekatua/esklusiboa)
• Bizikidetza-unitatearen ezaugarriak aldatzea ekar dezaketen gertakariak (desgaitasuna aitortzea, genero-indarkeriako egoerak)
• Salbuespenezko bizikidetza-unitateak eratzea ekar dezaketen gertakariak.
• Bizikidetza-unitatearen osaeran eragina duen beste edozein aldaketa.
• Nire hileko diru-sarreretan edo ondarean gertatzen den edozein aldaketa: herentziak, legatuak, aseguruen kobrantza, edozein motatako kalte-ordainak
• Besteren konturako lan-jardueratik eratorritako diru-sarrerak, etxeko enplegatuak edo erregimen orokorraz bestelako erregimenekoak
• Baliabideen gehikuntza, dagozkien eskubide ekonomikoak (pentsioa, subsidioa, langabezia, etab.) baliatzearen ondorioz diru-sarrerak lortzeagatik.
Egoera hori berrabiarazteko eskaeraren dataren eta kasu bakoitzeko beste arazo batzuen araberakoa izango da. Informazio gehiago nahi izanez gero, deitu 945 160 600 telefonora.
Langabeziaren kotizazio-baldintzak beste erakunde batzuei dagozkie (Gizarte Segurantza eta SEPE). DBE jasotzeak ez du eragozten langabeziagatiko kotizazioa eta horri lotutako eskubideak.
DBE eta EPO prestazioen titularrak sei hilean behin aurkeztu behar ditu ohiko etxebizitzaren edo bizitokiaren alokairu-gastuen egiaztagiriak. Alokairua kontratuan agertzen den moduan ordaindu beharko da: ordainagiri pribatuak, fakturak edo banku-ordainagiriak izan daitezke.
Ez da beharrezkoa lan-etekinei buruzko ezer aurkeztea. Besteren zenbatekoa: elkarreragingarritasunaren arabera ikusiko da, eta kotizazio-oinarriaren arabera zenbatuko da. Norberaren kontua: PFEZarekin kalkulatuko da
Ezarritako gehieneko epea 3 hilabetekoa da.
Jakinarazpena jasotzen duen egunetik 10 egun baliodun ditu, hau da, lanegunak. Larunbatak, igandeak eta jaiegunak ez dira zenbatzen.
Espedientea etenda dagoenean, DBEaren onuradun izaten jarraitzen du. Ordainketa eten ez denean gertatzen diren egoera berberak jakinarazi beharko dira.
